Ամանորյա տոներից գրեթե անմիջապես հետո Ռուսաստանում կտրուկ աճել է սուր շնչառական վիրուսային վարակների (ARVI) և գրիպի դեպքերը։ Վերջերս Ռուսաստանում տարածվել է գրիպի ագրեսիվ շտամ, որն անվանվել է «կայծակ»՝ հիվանդության արագ զարգացման և բարդությունների բարձր ռիսկի պատճառով։
Խոսքը գրիպի A(H1N1) տիպի շտամի մասին է, որը հայտնի է որպես «խոզի գրիպ», որը լայնածավալ համաճարակի պատճառ դարձավ 2009թ. Այն բնութագրվում է արագ զարգացմամբ, օրգանիզմի պաշտպանական մեխանիզմները հաղթահարելու ունակությամբ, հաճախ ազդում է թոքերի վրա և կարող է հանգեցնել լուրջ բարդությունների։
Չնայած գրիպի պատվաստումները ավելի ցածր առաջնահերթություն են եղել կորոնավիրուսային համաճարակի ժամանակ, վիրուսը շարունակել է մուտացիայի ենթարկվել՝ առաջացնելով վտանգավոր նոր շտամներ։
Բժիշկ Նադեժդա Չերնիշովան նշում է, որ գրիպը բնութագրվում է վիրուսի մի շարք շտամներով, որոնք ժամանակի ընթացքում շրջանառվում և փոխվում են: Այս շտամին բնորոշ է հիվանդության արագ զարգացումը. հիվանդների մոտ կլինիկական դրսևորումները շատ արագ աճում են. կա ախտանիշների արագ առաջընթաց:
Եթե առավոտյան մարդն իրեն լավ է զգում, ապա երեկոյան կարող է նկատվել ջերմաստիճանի կտրուկ բարձրացում, շնչառության պակաս և թոքերի արագ վնասում՝ ընդհուպ մինչև թոքաբորբի զարգացում։ Ծանր դեպքերում հնարավոր է բազմաթիվ օրգանների անբավարարություն, երբ տուժում են մարմնի բոլոր օրգաններն ու համակարգերը։ Ուստի չափազանց կարևոր է ժամանակին խորհրդակցել բժշկի հետ։
Եթե «նորմալ» գրիպը հիմնականում ուղեկցվում է ընդհանուր թուլությամբ, մկանային ցավով, տենդով, որովայնի ցավերով և մարսողության խանգարումներով, և դրա ախտանիշները կարող են բավականին արագ վերացվել, ապա «կայծակնային» գրիպին բնորոշ է ավելի ագրեսիվ ընթացքը։ Հնարավոր են ուժեղ հազ՝ արյունոտ արտանետումներով, քթի խոռոչի եռանկյունու ցիանոզ, մաշկի գունատություն, արյան թթվածնացման խանգարում։
Կայծակնային գրիպը առանձնահատուկ վտանգ է ներկայացնում տարեցների, երեխաների, թուլացած իմունային համակարգ ունեցող մարդկանց, ինչպես նաև նրանց, ովքեր վերջերս տառապել են լուրջ հիվանդություններով կամ տառապում են սրտանոթային, երիկամային և լյարդային պաթոլոգիաներից։
Վարակաբան Եվգենի Տիմակովի խոսքով, այս շտամի «կայծակնային» բնույթը պայմանավորված է շնչառական համակարգի վրա արագ ազդելու, մարմնի բնական պատնեշներ թափանցելու և թոքեր հասնելու ունակությամբ։
Վարակումը կանխելու համար խորհուրդ է տրվում պահպանել ստանդարտ նախազգուշական միջոցները՝ խուսափել մարդաշատ վայրերից, օգտվել հեռահար աշխատանքից, դրսում գտնվելուց հետո լվանալ ձեռքերը, կրել դիմակներ և ձեռնոցներ։ Եթե ի հայտ են գալիս հիվանդության առաջին նշանները, ինչպիսիք են բարձր ջերմությունը, աչքի և մկանային ցավը, պետք է մնալ տանը և դիմել բժշկի։ Պատվաստումը զգալիորեն նվազեցնում է ծանր գրիպի վտանգը։