Գիտնականները կարծում են, որ պարզել են, թե ինչպես էժան ցավազրկող ասպիրինը կարող է կանգնեցնել քաղցկեղի տարածումը, հայտնել է BBC News-ը։
Կենդանիների վրա կատարված փորձերի ժամանակ նրանք ցույց են տվել, որ դեղամիջոցը մեծացնում է իմունային համակարգի՝ քաղցկեղի դեմ պայքարելու ունակությունը:
Քեմբրիջի համալսարանի թիմը հայտնել է, որ հայտնագործությունը տպավորիչ էր եւ անսպասելի, եւ ի վերջո կարող է հանգեցնել նրան, որ քաղցկեղով պացիենտներին դեղը նշանակեն, բայց դա դեռ այդպես չէ, եւ մարդկանց խորհուրդ չի տրվում ինքնուրույն ընդունել դեղահաբերը:
Ասպիրինի սովորական ընդունումը վտանգներ է պարունակում, եւ հետազոտությունները դեռ փորձում են պարզել, թե որ պացիենտներն են, որ կարող են առավելապես օգուտ քաղել: Ավելի քան մեկ տասնամյակ առաջ հետաքրքիր տվյալները ցույց են տվել, որ մարդիկ, որոնք արդեն ամեն օր ասպիրին են ընդունել, ավելի հավանական է, որ ողջ մնան, եթե իրենց մոտ քաղցկեղ ախտորոշվի: Բայց ինչպե՞ս։
Ըստ երեւույթին, դա պայմանավորված է քաղցկեղի ուռուցքի խոցելիությամբ, երբ մեկ բջիջն առանձնանում է սկզբնական ուռուցքից եւ փորձում, ինչպես քամու կրած սերմերը, տարածվել ամբողջ մարմնով մեկ։ Այս գործընթացը կոչվում է մետաստազ եւ պատասխանատու է քաղցկեղից մահերի մեծ մասի համար:
Մեր իմունային պաշտպանության մի մասը՝ արյան սպիտակ բջիջները, որոնք կոչվում են T-բջիջներ, կարող են գրոհել եւ ոչնչացնել տարածվող քաղցկեղը, երբ այն փորձում է արմատավորվել: Սակայն հետազոտությունը ցույց է տվել, որ մեր արյան մեկ այլ մասը՝ թրոմբոցիտները, որոնք սովորաբար դադարեցնում են արյունահոսությունը, ճնշում են T-լիմֆոցիտները եւ դժվարացնում նրանց պայքարը քաղցկեղի դեմ:
Ասպիրինը խախտում է թրոմբոցիտները եւ վերացնում դրանց ազդեցությունը T-բջիջների վրա, որպեսզի նրանք կարողանան պայքարել քաղցկեղի դեմ:
«Մենք պարզեցինք, որ ասպիրինը, զարմանալիորեն, կարող է աշխատել՝ բացելով իմունային համակարգի՝ մետաստատիկ քաղցկեղի բջիջները ճանաչելու եւ ոչնչացնելու ունակությունը: Նա կարծում է, որ դեղը լավագույնս հարմար է վաղ հայտնաբերված քաղցկեղի բուժման համար եւ կարող է օգտագործվել բուժումից հետո, ինչպիսին է վիրահատությունը, որպեսզի օգնի իմունային համակարգին հայտնաբերել ցանկացած քաղցկեղ, որը կարող է արդեն տարածված լինել»,- նշել է Քեմբրիջի համալսարանի պրոֆեսոր Ռահուլ Ռոյչոուդհուրին:
Ասպիրինը կարող է առաջացնել վտանգավոր ներքին արյունահոսություն, այդ թվում՝ կաթված, ուստի ռիսկերը պետք է հավասարակշռված լինեն։ Անհասկանալի է նաեւ՝ այս ազդեցությունը վերաբերում է քաղցկեղի բոլո՞ր տեսակներին, թե՞ միայն որոշներին: Եվ սա դեռեւս կենդանիների հետազոտություն է, ուստի, չնայած գիտնականները կարծում են, որ այն վերաբերում է մարդկանց, դեռեւս հաստատման կարիք ունի: Ասպիրինն արդեն խորհուրդ է տրվում Լինչի համախտանիշ ունեցող որոշ պացիենտների համար, ինչը մեծացնում է քաղցկեղի առաջացման վտանգը։ Սակայն դեռեւս անհրաժեշտ կլինեն պատշաճ կլինիկական փորձարկումներ՝ պարզելու համար, թե արդյոք դա ավելի մեծ թվով պացիենտների օգուտ կտա: Դրանք արդեն ընթացքի մեջ են։
Պրոֆեսոր Ռութ Լենգլին՝ Լոնդոնի Համալսարանական քոլեջի MRC կլինիկական հետազոտությունների բաժնից, ղեկավարում է ասպիրինի օգտագործմամբ հետազոտությունը՝ պարզելու, թե արդյոք ասպիրինը կարող է կանխել վաղ քաղցկեղի կրկնությունը:
Նա նշել է, որ հետազոտության արդյունքները «կարեւոր բացահայտում» են, քանի որ կօգնեն որոշել, թե «ում համար է առավել հավանական օգուտ քաղել ասպիրինից քաղցկեղի ախտորոշումից հետո»:
Ընդ որում՝ գիտականը նախազգուշացրել է ասպիրինի ընդունման վտանգների մասին՝ կոչ անելով խորհրդակցել բժշկի հետ այն ընդունելուց առաջ։